نقش ذخایر نقدی در تعیین حساسیت سرمایه گذاری-جریان نقدی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

یکی از اهداف مهم تأمین مالی شرکت ها، سرمایه گذاری در پروژه های سودآور است. راه های زیادی برای تأمین منابع مالی لازم وجود دارد. شیوه های مختلف تأمین مالی شامل تأمین مالی داخلی و تأمین مالی خارجی می شود. ادعا می شود که در صورت وجود مشکلات نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی ، اتکاء شرکت بر منابع داخلی جهت تأمین مالی افزایش می یابد. شرکت هایی که بیشتر در معرض این مشکلات قرار داشته باشند، شرکت های «دچار محدودیت مالی »نامیده می شوند. یکی از شاخص های اندازه گیری میزان اتکاء شرکت بر منابع داخلی ، «حساسیت سرمایه گذاری-جریان نقدی» نامیده می شود. میزان محدودیت های مالی شرکت ها با استفاده از شاخص هایی مانند اندازه، عمر شرکت، نسبت تقسیم سود و عضویت شرکت در گروه های تجاری اندازه گیری می شود. یکی از شاخص هایی که در سال های اخیر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است، میزان ذخایر نقدی بهینه شرکت ها است. میزان ذخایر نقدی بهینه شرکت ها با استفاده از معادله ای که بر مبنای عوامل نگهداری وجه نقد توسط شرکت ها طراحی گردیده است، اندازه گیری می شود. بر این مبنا، شرکت هایی که ذخایر نقدی آنها از میزان بهینه کمتر باشد به عنوان «دچار محدودیت مالی » طبقه بندی می شوند. جهت مقایسه بین شاخص های سنتی و معیار جدید محدودیت مالی، حساسیت سرمایه گذاری- جریان نقدی در بین شرکت های دچار و فاقد محدودیت مالی با استفاده از هر دو گروه شاخص مورد مقایسه قرار گرفت. داده های مورد استفاده شامل نمونه ای مرکب از 72 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران در طی سالهای1378-1387 هستند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش داده های تابلویی استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون تجربی فرضیه های تحقیق نشان می دهند که بین جریان های نقدی عملیاتی و سرمایه گذاری هم چنین بین شاخص فرصت های سرمایه گذاری( q توبین) و مخارج سرمایه گذاری شرکت ها رابطه مثبتی وجود دارد. ارتباط مثبت بین اندازه شرکت-نسبت سود تقسیمی و حساسیت سرمایه گذاری جریان نقدی شرکت ها مورد تأیید قرارگرفت. ولی ارتباطی بین عمر شرکت-گروه های تجاری و حساسیت سرمایه گذاری-جریان نقدی مشاهده نشد. در مورد معادله ذخایر نقدی بهینه نیز کارایی این معادله در تفکیک شرکت ها مورد تأیید قرار گرفت؛ ولی به علت معنی دار نبودن برخی ضرایب معادله، نتایج از قوت چندانی برخوردار نیست.